Aura's in het Letterkundig Mueum

Het Letterkundig Museum in Den Haag heeft sinds 2010 de tentoonstelling Het Pantheon, waarin honderd schrijvers en duizend jaar literatuurgeschiedenis is opgenomen. Er zijn veel manuscripten en facsimile’s te bezichtigen waarin Walter Benjamins definitie van ‘aura’ zichtbaar is. Een voorbeeld hiervan is de facsimile van het dagboek van Anne Frank. Het dagboek is vertaald in talen over de hele wereld, er zijn films over gemaakt en er is een museum over. Uiteraard gebeurt dit om het belangrijke verhaal over de Tweede Wereldoorlog te verspreiden, maar door alle replica’s die van het dagboek zijn gemaakt, is Anne Frank een soort symbool geworden in plaats van een meisje van vlees en bloed dat een boek heeft geschreven. Het contact met Anne Frank in de replica’s is daardoor verdwenen en daarmee het aura. De facsimile laat echter het handschrift van Anne Frank zien. Het handschrift staat geïsoleerd voor je, zonder allerlei informatie over andere familieleden of over de Tweede Wereldoorlog zelf. Daardoor lijkt het alsof je direct in contact staat met Anne Frank, je kunt het papier waar zij op heeft geschreven bijna aanraken, en is het aura zichtbaar.  

Het museum is echter niet alleen interessant voor wetenschappers (in de dop), maar ook voor scholieren. Een interessante opdracht om leerlingen van 5vwo kennis te laten maken met de begrippen ‘aura’ en ‘materialiteit’ is de volgende: vergelijk de twee versies van ‘Lente – suite voor Lillith’ van Lucebert. Let vooral op vormgeving! Wat zijn de verschillen tussen de twee versies en welk effect hebben die op de lezer? In welke versie is het aura het sterkst aanwezig en hoe komt dat, denk je? 

De letterkundige theorieën kunnen erg abstract zijn. Een leuke manier om deze theorieën concreter te maken is door naar het Letterkundig Museum te gaan. Een aanrader!