Stadswandeling

Standbeeld Vondel

Volgens Latour wordt het netwerk rondom een object (actant) zichtbaar tijdens een moment van crisis. Het vernielen van het standbeeld door krakers kan als zo’n moment van crisis worden beschouwd. Voorbeelden van actanten die deel uitmaken van het netwerk rondom het standbeeld zijn gemeentelijke vergunning, opdrachtgever, kunstenaar, ontwerptekeningen en subsidie/financiering. Bij het vernielen van het standbeeld worden een aantal actanten zichtbaar. Dit zijn de actanten als de kunstenaar en zijn ontwerptekeningen. Het werk van de kunstenaar wordt vernield, waardoor ook de ontwerptekeningen worden aangepast. Om het standbeeld weer te herstellen worden actanten als de gemeente en financiering zichtbaar. Hieraan is ook te zien dat feiten, macht en vertoog samen hangen. Ze zijn niet los te zien van elkaar. Een cultureel monument kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden als statement van krakers tegen de gemeente. Het gaat dan niet alleen om het monument, maar ook om de plek van het monument, de persoon die het monument moet verbeelden en de manier waarop het monument verbonden is met de gemeente en tegelijkertijd de nationale politiek.

Muurgedicht ‘Aan een roosje’

Bornstein stelt dat de bibliografische code net als de linguïstische code ook invloed hebben op het proces van betekenisgeving. De bibliografische code geeft blijk van de “presence of the work of art in time and space (that is, in history)”. Dit is vergelijkbaar met het aura waar Benjamin over spreekt. Volgens Bornstein is een reproductie echter wel in staat om een nieuw aura te creëren, eerdere aura’s worden daarbij vervaagd. Het muurgedicht geeft blijk van de “presence of the work of art in time and space (that is, in history)”. Het muurgedicht heeft zijn eigen context, maar verwijst ook naar het origineel van Van Lennep. De linguïstische code wordt bij het muurgedicht aangetast. Op de muur is niet het hele gedicht afgebeeld. Veel zinnen zijn maar voor een deel afgebeeld. Hierdoor heeft het muurgedicht een andere linguïstische code dat het originele gedicht. Het lijkt ook alsof er meer waarde wordt gehecht aan de bibliografische code dan aan de linguïstische code bij het muurgedicht.

De remediatie van het gedicht is ook een vorm van culturele herinnering. Het muurgedicht verwijst naar ‘ons’ literair erfgoed en geeft de kijker ook kennis van het verleden, de tijd waarin Van Lennep leefde.

Standbeeld Multatuli

Het standbeeld van Multatuli is een icoon en een symbool. Het standbeeld is een icoon, omdat er sprake is van een relatie van gelijkenis tussen Multatuli en het beeld van Multatuli. Het standbeeld is ook een symbool, namelijk voor de opstand tegen onderdrukking. Multatuli schreef over de misstanden van het koloniale bewind in Nederlands-Indie. In Max Havelaar stelde hij de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders aan de kaak. De actiegroep RaRa identificeerde zich met Multatuli en zijn verhalen. RaRa voerde actie tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika.

Door: Annemieke, Sara en Brigit